Wycena przedsiębiorstwa metodami majątkowymi
Autorem artykułu jest Robert Kajzer
Aby nie podejmować zbyt dużego ryzyka inwestując swe pieniądze na giełdzie musisz nauczyć się wyceniać przedsiębiorstwa. Jedną z grup metod wyceny przedsiębiorstwa są metody majątkowe. Te najstarsze metody wyceny zakładają, iż przedsiębiorstwo jest wyłącznie materialną substancją wyizolowaną z otoczenia.
Metoda ta nie pozwala odróżnić przedsiębiorstw dobrych od złych, gdyż nie ukazuje powiązań przedsiębiorstwa z otoczeniem, a to właśnie ono ma decydujące znaczenie o pozycji danej firmy na tle konkurencji oraz o osiąganych przez dane przedsiębiorstwo wynikach finansowych.
Wartość majątku przedsiębiorstwa powinna być zawsze punktem wyjścia przy wycenie przedsiębiorstwa. Dlatego też te metody mają do dzisiaj zastosowanie. Na firmę musisz patrzeć pod katem jej majątku oraz dochodowości, czyli umiejętności zamiany majątku firmy na zysk.
Wszystkie dane do wyceny tą metodą znajdują się w systemach ewidencyjnych. Oczywiście wynik wyceny metodami majątkowymi różni się od wycen metodami dochodowymi.
Podstawą do wyceny metodami majątkowymi jest wartość poszczególnych składników majątku czyli konkretna wartość użytkowa. Wartość użytkowa wyraża zdolność firmy do wytwarzania produktów i usług, które generują dochód. Wartość użytkowa zależy zarówno od stanu technicznego majątku, a także od przydatności majątku w teraźniejszej i przyszłej działalności danej firmy.
Do metod majątkowych należy zaliczyć:
1) Metodę księgową
2) Metodę odtworzeniową
3) Metodę likwidacyjną
Metoda księgowa
W tej metodzie wartość ustala się na podstawie danych wypływających z bilansu firmy i obliczana jest jako różnica miedzy sumą aktywów trwałych i obrotowych, a sumą bieżących i długookresowych zobowiązań firmy.
Wartość ta rzadko odzwierciedla rzeczywistą wartość majątku ze względu na takie czynniki jak: zmienność cen środków trwałych (inflacja), koszt zakupu i montażu, wartość amortyzacji środków trwałych, która nie pokazuje jego rzeczywistego zużycia.
Pomiar aktywów netto nie obejmuje ukrytych aktywów i pasywów, które mogą zmienić znacznie wartość przedsiębiorstwa. Takie ukryte aktywa to np. znak firmy, jej pozycja na rynku czy lokalizacja. Ukryte pasywa z kolei to np. roszczenia sporne wobec przedsiębiorstwa czy możliwość zmiany warunków spłaty pożyczek.
Na wartość firmy ma tu duży wpływ sposób amortyzacji środków trwałych czy system ewidencji wyników prac naukowo-badawczych według nakładów poniesionych na ich uzyskanie (wartość patentów na rynku może być kilkukrotnie droższa).
Liniowo naliczana amortyzacja nie gwarantuje takiego poziomu odpisów, który pozwalałby na odnowienie majątku. Dlatego też wycena wartości tą metodą różni się od wartości rynkowej firmy.
Z reguły wartość księgowa jest niższa od wartości rynkowej. Znajomość planów rozwojowych firmy i wysokość poziomu wartości księgowej w poprzednich latach pozwala na prognozowanie wartości księgowej firmy na następne okresy, a znajomość bieżącej ceny giełdowej akcji pozwala wyznaczyć spodziewaną stopę zwrotu.
Metoda odtworzeniowa
Metoda odtworzeniowa to wycena wartości majątku poprzez określenie aktualnych nakładów inwestycyjnych i kosztów na odtworzenie identycznego lub podobnego po względem rzeczowym majątku. Stosuje się tutaj 2 podejścia: szczegółowe i wskaźnikowe.
Pierwsze z nich polega na ustaleniu aktualnych cen poszczególnych składników majątku trwałego oraz rzeczywistych wskaźników faktycznego ich zużycia na ustalony dzień wyceny.
Podejście wskaźnikowe polega na ustaleniu wskaźników wzrostu cen i wskaźników przeciętnego rzeczywistego zużycia majątku. Podejście szczegółowe jest dokładniejsze, ale bardziej pracochłonne i kosztowne od podejścia wskaźnikowego.
Metoda odtworzeniowa pozwala na większe zbliżenie do wartości rynkowej niż metoda księgowa. Wynika to z tego, iż w tej metodzie używa się aktualnych cen, wartości nakładów inwestycyjnych i kosztów do obliczania wartości odtworzenia składników majątku i urealnienia wskaźników ich zużycia.
Metoda ta jest przydatna w firmach nowoczesnych, które działają w otoczeniu o wolnej stopie postępu technicznego. Metoda ta również nie ujmuje czynników niemierzalnych (organizacja, pozycja firmy na rynku).
W praktyce ta metoda sprawia wiele trudności ze względu na:
1) Brak informacji o cenach
2) Niezadowalającą charakterystykę techniczną środków trwałych
3) Brak informacji o rodzaju zastosowanych materiałów i pracochłonności robót da środków trwałych o charakterze budowlanym.
Dlatego też ta metoda ma dużo mniejsze znaczenie wśród praktyków inwestowania.
Metoda likwidacyjna
Metoda likwidacyjna polega na obliczaniu wartości majątku jaką można uzyskać podczas sprzedaży na rynku w drodze przetargu bądź aukcji pomniejszonej o koszty związane bezpośrednio z likwidacją oraz o wartość zobowiązań i kosztów związanych ze zwolnieniem pracowników w przypadku, gdy firma ulega prawdziwej i całkowitej likwidacji.
Wartość likwidacyjna określa dolną granicę dla ceny na jaką może zgodzić się właściciel firmy w trakcie negocjacji sprzedaży przedsiębiorstwa. Tutaj na wartość wpływa nie tylko sytuacja na rynku będącym przedmiotem wyceny składników majątku, ale także ogólna sytuacja rynkowa i gospodarcza. Bardzo ważna jest w tej metodzie rola ekspertów i ich rzetelna ocena stanu technicznego majątku, który podlega likwidacji.
Metoda ta ma zastosowaniu głównie w firmach, które są zagrożone upadłością oraz w tych, w których stopa zwrotu kapitału jest niższa niż średnia rynkowa stopa zwrotu kapitału lub indywidualna stopa zwrotu wymagana przez nabywcę. Są to przede wszystkim firmy o niskim poziomie technicznym działające na mało konkurencyjnym rynku.
Zaletą tej metody jest konieczność przeprowadzenia inwentaryzacji majątku i oceny jego stanu technicznego, stopnia zużycia fizycznego i ekonomicznego oraz określenia ich skutków dla ustalenia ceny ich zbycia. Pozwala to na w miarę dokładne przedstawienie wartości majątku firmy.
Wynik wyceny zależy od funkcjonowania wtórnego rynku środków trwałych oraz obrotowych , a także układu relacji popytu- podaży na tym rynku i istnienia instytucji trudniących się skupem należności (faktoring). W metodzie tej wiele obiektów ma zerową wartość likwidacyjną ze względu na fakt, iż maja trwałe powiązanie z infrastrukturą bądź też lokalizacją.
---
Robert Kajzer- Specjalista ds. Inwestowania na Giełdzie Papierów Wartościowych
Grow and Go - darmowy kurs poświęcony Papierom Wartościowym
ABC Inwestowania – porady dotyczące inwestowania na giełdzie
Forum Klubu Inwestorów – porozmawiaj z innymi inwestorami o inwestowaniu
Artykuł pochodzi z serwisu
www.Artelis.pl
