Historia funduszy inwestycyjnych

Prekursorem instytucji wspólnego inwestowania, które obecnie na-zywamy towarzystwami funduszy inwestycyjnych, był szkocki księ-gowy Robert Fleming. W 1870 roku został wysłany do Ameryki w sprawach związanych z działalnością firmy, w której pracował. Po powrocie, wraz z przyjaciółmi, założył Szkocko-Amerykański Trust Inwestycyjny (Scoottish American Investment Trust). W kolejnych latach Fleming uczestniczył w tworzeniu innych, podobnych instytu-cji wspólnego inwestowania. Ideą założenia takiego trustu był fakt, iż bardzo niewiele osób było w stanie śledzić rynek na bieżąco. Taka in-stytucja umożliwiłaby większej liczbie ludzi dostęp do giełd i inwe-stowania na nich, bez potrzeby posiadania wiedzy o analizie tech-nicznej i fundamentalnej oraz bez konieczności codziennego śledze-nia informacji gospodarczych i ekonomicznych.

Wzrost popularności funduszy inwestycyjnych spowodował ożywie-nie i wzrost gospodarki brytyjskiej. Przez pierwsze 15 lat istnienia funduszy inwestycyjnych powstało 50 towarzystw. Pech chciał, że większość z nich upadła z powodu złych decyzji inwestycyjnych. Fun-dusze, którym udało się dobrze inwestować, i tak miały nad sobą ciemne chmury. Taką chmurą był kryzys giełdowy w 1890 roku. Po-nowny wzrost zainteresowania funduszami inwestycyjnymi miał miejsce na początku XX wieku. Fundusze były wtedy bardziej odpor-ne na spadki i załamania giełdy, do tego stopnia, że nie przeszkodził im w działalności nawet kryzys giełdowy z 1921 roku. Po sukcesie funduszy w Anglii zainteresowanie nimi przeszło na rynek amery-kański. W latach dwudziestych XX wieku fundusze w Stanach Zjed-noczonych przeżywały gwałtowny rozkwit. Dwudziestego pierwszegomarca 1924 roku powstał w Bostonie pierwszy fundusz powierniczy Massachusetts Investor Trust, który działał na zasadach podob-nych do tych, na podstawie których działają obecnie fundusze w Pol-sce. Jego udziały były sprzedawane każdemu zainteresowanemu. Fundusz zobowiązywał się do odkupienia jednostek uczestnictwa w dowolnym momencie, po cenie równej sumie aktywów podzielonej przez liczbę jednostek uczestnictwa. Brał za to prowizję w wysokości 2 centów.

W 1935 roku kongres amerykański nakazał komisji papierów warto-ściowych przyjrzenie się rynkowi funduszy inwestycyjnych. W wyni-ku tego, po sześciu latach, powstał ogromny (5 100 stron) raport o działalności funduszy. Następnie utworzono Investment Company Act, czyli akt prawny regulujący działalność funduszy w Ame-ryce. Akt ten uważa się za najlepszy, dlatego w prawie niezmienionej formie funkcjonuje do dziś. W 1949 roku w USA działało 91 funduszy z liczbą klientów na poziomie 842 tysięcy, a dwa lata później liczba funduszy przekroczyła setkę, zaś liczba klientów osiągnęła milion. W 1953 roku pojawił się w Ameryce pierwszy fundusz inwestujący na rynkach zagranicznych. Dwadzieścia pięć lat później pojawił się pierwszy fundusz rynku pieniężnego, a dwadzieścia siedem lat póź-niej aktywa funduszy przekroczyły granicę 100 miliardów dolarów. Dla Amerykanów fundusze inwestycyjne to najpopularniejsza forma inwestowania swoich oszczędności.

Historia funduszy inwestycyjnych w Polsce była niewspółmiernie krótsza. W 1991 roku pojawiła się pierwsza formuła prawna regulują-ca ten rynek. Było to Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi
i funduszach powierniczych z 22 marca 1991 roku. Pierwszym funduszem powierniczym, powstałym w 1992 roku, był Pioneer, który aż do 1995 roku, prowadząc fundusz zrównoważony, był monopolistą na rynku. W 1995 roku do Pioneera dołączyła Korona Towarzystwo Funduszy Powierniczych, startując także, jak przed laty Pioneer, z funduszem zrównoważonym. Pioneer natomiast od-powiedział uruchomieniem funduszu akcyjnego oraz obligacyjnego.

W 1996 roku Komisja Papierów Wartościowych udzieliła pozwolenia na powstanie kolejnych 7 funduszy powierniczych i 3 towarzystw. W sumie w 1996 roku istniało 11 funduszy powierniczych i 5 towa-rzystw oferujących te fundusze. Przełomowy był rok 1997, kiedy to powstała ustawa o funduszach inwestycyjnych. Poza tym powstały także kolejne fundusze inwestycyjne i nowe towarzystwa. Na koniec roku działało już 10 towarzystw, które oferowały w sumie 30 fundu-szy inwestycyjnych. W związku z szybkim wzrostem gospodarczym rosło także zainteresowanie inwestowaniem w fundusze inwestycyjne. Napływ kapitału do funduszy rósł z każdym rokiem.

W 1996 roku aktywa funduszy wynosiły 1,36 mld złotych, natomiast w 1997 roku wzrosły o 40% – do 1,9 mld złotych. Rok 1998 był kolej-nym rokiem rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych. Komisja Pa-pierów Wartościowych i Giełd wydała zezwolenie na powstanie trzech kolejnych TFI, a liczba funduszy w tym roku wzrosła do 41. Dwudziestego pierwszego lutego 1998 roku weszła w życie ustawa re-gulująca rynek funduszy inwestycyjnych. Wprowadziła ona nowe ty-py funduszy inwestycyjnych, eliminując jednocześnie fundusze po-wiernicze. W wyniku tej ustawy 11 z 13 towarzystw funduszy powier-niczych przekształciło się w towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Komisja udzieliła zezwolenia na powstanie kolejnych dwóch TFI, które uruchomiły kolejne 2 fundusze inwestycyjne. Lata 1995–1998 były najbardziej burzliwymi i przełomowymi latami w rozwoju rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce.

Rok 1999 przyniósł powstanie kolejnych 25 funduszy. W tym roku także powstały dwa zupełnie nowe rodzaje funduszy inwestycyjnych:
fundusz specjalistyczny (SOFI Skarbiec PPPlus), a także zamknięty fundusz inwestycyjny (ZFI Sezam). W 2000 roku Komisja Papierów Wartościowych i Giełd wydała kolejne zezwolenia na utworzenie 6 towarzystw, 11 otwartych funduszy inwestycyjnych, 7 specjalistycz-nych otwartych oraz 3 funduszy zamkniętych. Rok 2001 był rokiem funduszy papierów dłużnych. W związku z niezbyt dobrymi wynika-mi giełdy – w tym czasie górowały fundusze obligacji. W chwili obec-nej na warszawskiej giełdzie, nieprzerwanie od około 4 lat, trwa hos-sa. Na rynku są 22 TFI, oferujące ponad 150 funduszy inwestycyj-nych. Dysponują one wielomiliardowymi aktywami.

Fragment ksiażki: "Fundusze inwestycyjne".

Tu możesz zainwestować w fundusze inwestycyjne.

Co to jest fundusz inwestycyjny?

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, z usług której – w celu pomnażania swojego kapitału – może korzystać każdy. Kapitałem klientów, którzy zainwestowali swoje oszczędności w fundusz, zarządzają specjaliści. Zadaniem tych osób, posiadających licencję doradcy inwestycyjnego, jest inwestowanie pieniędzy klientów, zgodnie ze strategią inwestycyjną danego funduszu, w taki sposób, aby osiągnąć jak największy zysk dla uczestnika funduszu – czyli klienta. Zwykle dla każdej firmy – czyli w tym przypadku dla towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) – pracuje wielu analityków finansowych oraz kilku zarządzających, którzy podejmują decyzje o przeprowadzeniu transakcji. W ramach każdego TFI oferowanych jest zwykle kilka rodzajów funduszy inwestycyjnych, takich jak: akcyjne, zrównoważone, obligacyjne, rynku pieniężnego i inne. Różne rodzaje funduszy scharakteryzuję dokładnie w oddzielnym rozdziale. Każdym funduszem zarządza zwykle inny specjalista – tylko czasami jest tak, że jeden zarządzający prowadzi dwa fundusze jednocześnie. W TFI od tych kilku osób – zarządzających oraz analityków – zależy, jakie papiery wartościowe stanowią aktywa funduszu i generują zyski dla klientów funduszu.

Działalność funduszy inwestycyjnych w Polsce reguluje ustawa z dnia 28 sierpnia 1997 roku. Podaje ona także najpełniejszą definicję funduszu inwestycyjnego: „Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych publicznie lub niepublicznie, jeżeli ustawa tak stanowi, w określone w ustawie papiery wartościowe i inne prawa majątkowe”.

W chwili obecnej na naszym rynku działają 22 towarzystwa funduszy inwestycyjnych:

●AIG TFI
●ALLIANZ TFI
●BPH TFI
●CU TFI
●DWS TFI
●IDEA TFI
●ING TFI
●INVESTORS TFI
●KBC TFI
●LEGG MASON TFI
●MILLENIUM TFI
●OPERA TFI
●PIONEER PEKAO TFI
●PKO CREDIT SUISSE
●SEB TFI
●SKOK TFI
●SUPERFUND TFI
●PZU TFI
●SKARBIEC TFI
●ARKA BZWBK
●UNION INVESTMENT
●NOBLE FUNDS TFI

Wpłacając swoje oszczędności na fundusz, klient kupuje tzw. jednostki uczestnictwa w funduszu. Każdy otwarty fundusz inwestycyj-ny (FIO) musi codziennie publikować wyceny jednostek uczestnic-twa. Wartość jednostek możemy znaleźć w internecie, w telegazecie, w dziennikach, a także otrzymywać od funduszu na własny e-mail lub SMS-em. Jest to bardzo wygodne, jednak szczególnie przy inwestowaniu w fundusze akcyjne nie polecam przywiązywania dużej wagi do codziennych wyników. Fundusze – zwłaszcza akcyjne – są in-westycją długookresową. Często zdarzają się spadki jedno-, dwu-dniowe, ale nie należy się nimi za bardzo przejmować. W odniesieniu do długiego okresu fundusz i tak powinien wygenerować satysfakcjonujący zysk.

Najkrótszy opłacalny okres inwestowania w fundusze wynosi około 3 miesięcy. Jest on związany z opłatami za zarządzanie czy za przepro-wadzenie transakcji zakupu. Niektóre instytucje, takie jak np. mBank, oferują bezprowizyjny zakup jednostek funduszy, co jest świetnym rozwiązaniem. Jednak, mimo wszystko, sugeruję wybrać – jako minimum – okres 3 miesięcy. Maksymalnego okresu inwestowania w fundusze nie ma. Są ludzie, którzy np. odkładają po 100–200 zł na fundusz inwestycyjny, gdzie zakładają inwestycję np. na okres 25 lat – jako dodatek do swojej emerytury. Także tę strategię opiszę dokładnie w dalszej części tej książki.

Fragment ksiażki: "Fundusze inwestycyjne".

Tu możesz zainwestować w fundusze inwestycyjne.